Tổng cục Hải quan nói gì về hiện tượng gian lận trong nhập khẩu ô tô biếu tặng?

Về nghi vấn người chủ mưu đứng ra lập doanh nghiệp ma, người nghèo đứng tên được tặng siêu xe, lãnh đạo Cục Giám sát quản lý (Tổng cục Hải quan) khẳng định sẽ rà soát và trao đổi với các cơ quan như thuế, công an, đăng ký kinh doanh của Sở KH-ĐT các tỉnh để làm rõ

Theo Tổng cục Hải quan, trước đây qua công tác quản lý, theo dõi xe ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại, Tổng cục Hải quan đã phát hiện các hiện tượng gian lận, lợi dụng chính để nhập khẩu xe dưới dạng tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương, xe tạm nhập khẩu của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ, xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng. Tổng cục Hải quan đã điều tra, xử lý một số vụ việc hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi trốn thuế, gian lận, đồng thời báo cáo Bộ Tài chính để kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các chính sách quản lý để đảm bảo công tác quản lý, tránh việc lợi dụng.

Cụ thể: Đối với xe ngoại giao Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định số 53/2013/QĐ-TTg ngày 13/9/2013, Quyết định 10/2018/QĐ-TTg ngày 1/03/2018, Quyết định số 14/2001/QĐ-TTg ngày 26/03/2021 theo đó đã hạn chế được việc mua bán tiêu chuẩn định lượng miễn thuế xe ô tô. Đối với xe tài sản di chuyển của việt kiều hồi hương phải nộp đủ các loại thuế (không được miễn thuế như trước đây), theo đó đã hạn chế việc nhập khẩu, mấy năm trở lại đây không phát sinh việc nhập khẩu theo loại hình này. Đối với xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng: đã ban hành Thông tư 143/2015/TT-BTC theo đó quy định xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng phải được cấp phép trước khi làm thủ tục nhập khẩu và mỗi tổ chức, cá nhân chỉ được nhập 01 xe/1 năm.

Cục trưởng Cục giám sát quản lý về hải quan khẳng định, vụ nhập siêu xe biếu tặng “không gây thất thu thuế”. Tuy nhiên, cơ quan này đề xuất tới đây Cục Hải quan sẽ không cấp phép nhập khẩu xe theo diện này. Qua quá trình rà soát trị giá hải quan đối với xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng từ 1/1/2021 hết quý I/2022, trong hơn 1.013 chiếc, doanh nghiệp kê khai trị giá tính thuế chỉ 3.302 tỷ đồng. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định, cơ quan hải quan xác định lại giá trị là 4.745 tỷ đồng, tổng số tiền chênh lệch là 1.443 tỷ đồng nộp về cho ngân sách Nhà nước.

Số thuế nhập khẩu ô tô dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại. Số liệu do Tổng cục Hải quan cung cấp

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2016 xe nhập khẩu diện biếu tặng về Việt Nam đạt 1.064 chiếc, năm 2017 là hơn 980 chiếc, năm 2018 là hơn 260 chiếc, năm 2019 là 213 chiếc, năm 2020 là hơn 480 chiếc và năm 2021 tăng vọt trên 795 chiếc. 5 tháng đầu năm 2022 là hơn 160 chiếc.

Số thuế thu được tương ứng các năm, năm 2016 là hơn 2.300 tỷ đồng, năm 2017 là 298 tỷ đồng, năm 2018 là hơn 1.000 tỷ đồng, năm 2019 là 1.800 tỷ đồng, năm 2020 là hơn 1.700 tỷ đồng và năm 2021 là hơn 4.100 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm 2022, số thuế thu được của loại hình xe này là hơn 1.200 tỷ đồng.

Ông Trần Bằng Toàn - Phó Cục trưởng Cục thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) thông tin thêm về số thuế thu được đối với ô tô nhập khẩu xe diện quà biếu, quà tặng, từ 1/1/2021 đến hết quý 1 năm nay, tổng số xe nhập 1.013 chiếc. Tổng số tiền thuế tính trên giá mà doanh nghiệp kê khai là 3.302 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau khi cơ quan Hải quan xác định lại giá thì tổng số thuế thu được 4.745 tỷ đồng, chênh lệch tăng thêm là 1.443 tỷ đồng.

Nói về giá tính thuế đối với ô tô, theo ông Toàn, cơ quan Hải quan sẽ căn cứ vào mức giá khai báo của doanh nghiệp và thông tin của cơ quan đăng kiểm. Trường hợp có chênh lệch về trị giá xe thì cơ quan Hải quan sẽ làm việc với doanh nghiệp để thu đủ số thuế vào ngân sách.

Trước thông tin phản ánh của báo chí về việc một số dấu hiệu vi phạm trong việc nhập khẩu xe theo diện quà biếu, tặng, ông Âu Anh Tuấn cho biết, trên cơ sở nắm thông tin, hải quan đã kiểm tra, thanh tra 4 cục hải quan có số xe nhập khẩu theo dạng quà biếu, tặng được cấp phép lớn.

Theo kết quả thanh tra ban đầu, đã phát hiện một số dấu hiệu như báo chí phản ánh. Theo đó, khi có kết luận thanh kiểm tra cơ quan hải quan sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để xác minh. Về địa chỉ ma - Cơ quan hải quan sẽ phối hợp với các lực lượng chức năng để xác minh doanh nghiệp.

Còn đối với hoạt động nhập khẩu, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, nếu trường hợp nào muốn nhập khẩu xe ô tô dưới dạng quà biếu, tặng thì phải đáp ứng được các thủ tục trong hồ sơ nhập khẩu theo Thông tư 143/2015/TT-BTC ngày 11/9/2015. Ông Âu Anh Tuấn khẳnh định: “Nếu hồ sơ không đầy đủ, chi tiết thì chúng tôi từ chối cho nhập khẩu. Đơn vị nhập khẩu phải có mối quan hệ kinh doanh, tư vấn, hợp đồng hay chứng từ chứng minh hai bên cho, biếu, tặng cho nhau.

Nếu nghi ngờ thì cần phải xác minh. Nếu có dấu hiệu mượn tên, mượn chứng minh thư thì cơ quan hải quan sẽ chuyển cho cơ quan chức năng xử lý. Còn quan điểm của Tổng cục Hải quan là đã chỉ đạo các lực lượng kiểm tra, thanh tra đối với việc nhập khẩu xe theo diện quà biếu, quà tặng. Nếu phát hiện sai phạm thì sẽ xử lý nghiêm. Hiện, Tổng cục Hải quan - Bộ Tài chính đang đề xuất bãi bỏ việc cấp phép xe ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại theo Thông tư 143. Việc quản lý, cấp phép sẽ trả về cho Bộ Công Thương, Bộ Giao thông vận tải theo đúng chức năng và thẩm quyền quản lý.

Trước khi Nghị định 116/2017/NĐ-CP được ban hành, thì việc nhập khẩu xe dưới dạng quà biếu tặng cũng không bị điều chỉnh bởi các điều kiện quy định tại Thông tư 20/2011/TT-BCT 12/05/2011 của Bộ Công Thương bổ sung thủ tục nhập khẩu xe ô tô chở người loại từ 9 chỗ ngồi trở xuống.