Luật sư kiến nghị xác định lại tư cách của những người tham gia tố tụng

Theo hồ sơ vụ án, bị cáo Nguyễn Văn Tuyến đã viết và ký nhận 1,2 tỷ đồng của vợ chồng Khoát – Ngà. Nhưng trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử, bị cáo liên tục khẳng định không nhận tiền, kể cả sau khi án sơ thẩm của TAND tỉnh Bắc Ninh tuyên bị cáo 16 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Kêu oan cho chồng, vợ bị cáo còn tự thu thập nhiều chứng cứ quan trọng. Và phiên tòa Phúc thẩm của TAND Tối cao tại Bắc Ninh ngày 28/5/2015 khi Luật sư bảo vệ bị cáo cung cấp những chứng cứ cho Hội đồng xét xử, HĐXX xét thấy cần hõan phiên tòa để xem xét lại những chứng cứ mới.

Ký giấy nhưng không nhận tiền?

Bản án sơ thẩm tuyên: Nguyễn Văn Tuyến 16 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, Bản án Hình sự sơ thẩm số 43/2014/HSST ngày 19-8-2014 của TAND tỉnh Bắc Ninh xét thấy: “…việc Tuyến đại diện Cty Cổ phần Đại Phát ngày 3-10-2010 có ký giấy biên nhận đã nhận của bà Nguyễn Thị Bích Ngà số tiền 1,2 tỷ đồng là tiền góp vốn đầu tư 1.000m2 đất tại khu công nghiệp HaNaKa của Cty Cổ phần tập đoàn HaNaKa là có thật, chính do bị cáo viết và ký, nên bị cáo phải chịu trách nhiệm về khoản tiền này… Việc bị cáo cho rằng viết giấy là viết giúp cho bà Hòa, nhưng tại nhiều bản khai ở cơ quan điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm bà Hòa đều không thừa nhận, mà bà Hòa chỉ khẳng định nợ vợ chồng ông Khoát, bà Ngà 2,2 tỷ đồng chứ không phải 3 tỷ như Tuyến khai và đây là quan hệ dân sự riêng giữa bà Hòa với vợ chồng ông Khoát - bà Ngà. Bà Hòa cũng không biết gì và cũng không liên quan gì tới việc Tuyến nhận 1,2 tỷ đồng của vợ chồng ông Khoát để đầu tư mua đất tại khu công nghiệp HaNaKa với Tuyến. Ông Khoát - bà Ngà cũng khẳng định bà Hòa chỉ vay 2,2 tỷ đồng chứ không phải 3 tỷ như Tuyến khai và đây là quan hệ dân sự riêng giữa hai bên chứ không liên quan gì tới việc Tuyến nhận 1,2 tỷ đồng để mua 1.000m2 đất ở Cty HaNaKa”. Bản án cấp sơ thẩm cho rằng: bị cáo Tuyến không có đất, không có liên doanh, liên kết gì với Cty Cổ phần tập đoàn HaNaKa nhưng đã gian dối ngay từ đầu để chiếm đoạt 1,2 tỷ đồng của vợ chồng ông Khoát - Ngà nên đủ căn cứ xét xử Tuyến về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Luật sư Đinh Văn Ninh cho biết: Thứ nhất, điều bất bình thường nằm ngay chính nội dung bản án, là tại sao bị cáo Tuyến là Giám đốc Cty Cổ phần Đại Phát, không có đất, nhưng vẫn viết giấy nhận 1,2 tỷ đồng của vợ chồng Khoát - Ngà để chuyển nhượng 1.000m2 đất, nhưng lại kiên quyết kêu oan không nhận tiền?

Thứ hai, bà Vũ Thị Hòa có mối quan hệ làm ăn, vay nợ với vợ chồng Tuyến - Hương, vợ chồng Khoát - Ngà và đất đai ở tập đoàn HaNaKa là rất cụ thể. Bút lục số 565 trong hồ sơ vụ án thể hiện: “Ngày 22-10-2008, Hòa tự tay viết một biên bản thống nhất cam kết với nội dung, Hòa là cán bộ phụ trách phòng kinh doanh bất động sản của tập đoàn HaNaKa. Hòa được Tổng giám đốc tập đoàn HaNaKa cho đầu tư 10.000m2 đất công nghiệp Đồng Nguyên tại Từ Sơn, Bắc Ninh… Hòa đồng ý cho cô Hương cùng đầu tư số đất 10.000m2 với số tiền là 2 tỷ đồng để Hương được nhận 50% tổng số đất trên là 5.000m2. Cả hai bên cùng ký vào biên bản này”. Đây là chứng cứ rất quan trọng mà cấp sơ thẩm bỏ qua và lại cho rằng đó là việc khác không liên quan đến việc Tuyến viết giấy biên nhận 1,2 tỷ đồng của vợ chồng ông Khoát - Ngà và không xem xét trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử sơ thẩm, là một sai lầm rất lớn.

Bà Hương (vợ bị cáo Tuyến) vẫn kiên trì kiến nghị đến cơ quan chức năng về những điểm chưa chuẩn xác của hồ sơ vụ án.

Để có được bản cam kết này, vợ chồng Tuyến đã nhiều lần chuyển tiền cho bà Hòa, tính đến ngày 7-2-2009 là 1 tỷ 350 triệu đồng. Tất cả các lần giao và nhận tiền bà Hòa tự tay viết và ký (được thể hiện tại bút lục 567-568-569-570-571-572). Điều này chứng minh, bà Hòa bán đất cho vợ chồng Tuyến - Hương là có căn cứ. Như vậy, nếu cứ theo lập luận mà Tòa qui kết bị cáo Tuyến phạm tội lừa đảo, thì hành vi của bà Hòa cũng phải bị xem xét khi không hề có 10.000m2 đất nhưng vẫn hứa chuyển nhượng cho vợ chồng Tuyến – Hương 5.000m2 đất. Mặt khác, căn cứ nội dung “Biên bản thống nhất cam kết”, bà Hòa đã nhận 1 tỷ 350 triệu đồng, rõ ràng vợ chồng Tuyến – Hương biết rõ mình có 5.000m2 đất trước khi ký giấy biên nhận 1,2 tỷ đồng của vợ chồng Khoát – Ngà. Như vậy, hành vi lừa đảo của Tuyến đã không thỏa mãn cấu thành tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” như bản án sơ thẩm đã tuyên.

Một điều quan trọng nữa, cùng trong thời gian này, bà Hòa nói với vợ chồng Tuyến - Hương: Bà đang thực hiện một dự án của Cty Cổ phần tập đoàn HaNaKa thuộc khu sinh thái Tây Hồ, Hà Nội, và bà được Cty cho đầu tư 3.000m2 đất. Bà Hòa rủ Tuyến - Hương cùng đầu tư và phải lo cho bà một khoản tiền để làm thủ tục giấy tờ dự án. Tuyến - Hương đồng ý và ký một hợp đồng giữa Cty của Tuyến với Cty Đại Việt Diên Đức, đại diện là ông Vũ Tiến Đức (Đức là em ruột bà Hòa). Từ hợp đồng này, bà Hòa nói đang rất cần tiền để làm thủ tục đầu tư dự án, nên đã nhờ Tuyến - Hương đi vay tiền để đưa cho bà Hòa làm thủ tục xin phép đầu tư, nếu được Hòa cho Tuyến – Hương 300m2 đất trong dự án mà không phải góp vốn. Chính vì vậy, Tuyến đã đưa bà Hòa đến gặp vợ chồng ông Khoát - Ngà là người mà Tuyến có quan hệ rất thân thiết, để vay tiền. Tháng 8-2010, tại thị xã Từ Sơn (do Tuyến giới thiệu) bà Hòa đã mở lời nhờ vợ chồng Khoát - Ngà vay tiền giúp, và hai bên đã làm giấy tờ vay rồi ký tên, Tuyến ký tên người làm chứng. Trong số tiền 3 tỷ này, Khoát - Ngà lại vay lãi của ông Phú 1,5 tỷ đồng và của ông Viết 1,5 tỷ đồng. Việc giúp bà Hòa vay được 3 tỷ, Hòa hứa trả công cho Khoát - Ngà 300 triệu, nhưng mới đưa cho Khoát 100 triệu (tại nhà Tuyến), còn thiếu 200 triệu, Hòa viết giấy vay Khoát - Ngà 200 triệu không tính lãi.

Dẫn ra những chứng cứ kể trên, luật sư Đinh Văn Ninh tiếp tục nhận định, các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm xác định bà Hòa chỉ là người làm chứng trong vụ án này là không đúng. Chính vì xác định tư cách tố tụng chưa chuẩn xác nên dẫn đến nhận định, đánh giá, định hướng điều tra, truy tố và xét xử sai bản chất vụ án, chưa đúng người, đúng tội.

Là người từng có thâm niên trong ngành điều tra hình sự, luật sư Đinh Văn Ninh khẳng định: Qua nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án, gặp bị cáo Tuyến tại trại tạm giam, kết hợp làm việc với chị Hương (vợ của bị cáo Tuyến) về chứng cứ băng ghi âm do chị thu thập được, cùng Thông báo số 538/C54(P2) ngày 3/3/2015 của Viện Khoa học Hình sự – Bộ Công an về kết quả giám định (dịch nội dung ghi âm thành văn bản gồm 128 trang), đã thể hiện rõ vai trò hết sức quan trọng của bà Vũ Thị Hòa trong vụ án; “Tôi nhận thấy bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bắc Ninh sử dụng chứng cứ buộc tội đối với bị cáo Tuyến chỉ mới phản ánh hiện tượng của vụ việc (Tuyến viết giấy nhận tiền) mà chưa đủ căn cứ để xác định sự thật của vụ án này một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ những chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội. Đặc biệt, việc Tòa xác định tư cách tố tụng của bà Hòa là nhân chứng là không đúng. Việc chị Hương (vợ bị cáo Tuyến) làm đơn đề nghị cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm về việc trưng cầu giám định (tuổi mực) của giấy viết vay 2 tỷ đồng sau này của bà Hòa với vợ chồng Khoát - Ngà sau khi đối trừ 1 tỷ bằng 1.000m2 đất là rất cần thiết để chứng minh sự thật của vụ án, nhưng lại không được cấp sơ thẩm chấp nhận”.

Kiến nghị của Luật sư đối với phiên tòa phúc thẩm

Về tố tụng, đáng chú ý là vấn đề phải xác định lại tư cách tố tụng trong vụ án của bà Vũ Thị Hòa. Về nội dung vụ án cần phải chứng minh làm rõ, là mối quan hệ giữa các đối tượng Hòa – Khoát – Ngà – Tuyến – Hương…; đặc biệt là nội dung các cuộn băng ghi âm đã được Viện Khoa học Hình sự - Bộ Công an giám định, trong đó có nội dung: Chính bà Hòa khẳng định ông Tuyến không nhận 1,2 tỷ đồng của vợ chồng Khoát – Ngà.

Luật sư Đinh Văn Ninh hy vọng, công lý sẽ được làm sáng tỏ đối với vụ án đang được dư luận rất quan tâm.

Quốc Hưng – Phong Anh