Câu chuyện mới với những chiêu trò cũ

Dựng chuyện người đang sống bị tai nạn tử vong để kêu gọi tiền từ thiện

Những thông tin bịa đặt

Theo đó, những ngày qua, các tài khoản facebook có tên là “Xỉu Bắc” và “Thiên Nhân” đã tự ý sử dụng hình ảnh facebook cá nhân của anh N.L.T (ngụ TT.Hậu Lộc, H.Hậu Lộc, Thanh Hoá) cùng đăng nội dung giống nhau, rằng anh T. đi lao động ở Đài Loan đã bị tai nạn giao thông và tử vong vào ngày 11-2, để kêu gọi tiền từ thiện. Các tài khoản facebook trên thông tin anh N.L.T đi lao động ở Đài Loan, làm việc ở Fengyuan được gần 1 năm. Ngày 11-2, anh T. đi chơi không may bị ngã xe và được đưa vào BV đại học Á Châu Đài Trung cấp cứu, nhưng vì tình trạng quá nặng nên tử vong lúc 11g đêm 11-2.

Đối tượng xấu còn nêu hoàn cảnh đáng thương của anh T. để kêu gọi lòng từ thiện. “Hoàn cảnh gia đình em rất khó khăn, bố mẹ già và một em trai. Tai nạn do em tự ngã xe nên không được bảo hiểm chi trả. Mong anh chị em và các mạnh thường quân hỗ trợ giúp đỡ em để em nhanh được về quê hương với gia đình. Cuối lời kêu gọi là số tài khoản ngân hàng được cho là của em trai anh T. để những người ủng hộ gửi tiền từ thiện. Qua tìm hiểu được biết các thông tin trên là hoàn toàn sai sự thật, thực tế anh N.H.T vẫn còn sống tại quê nhà và chưa từng xuất khẩu lao động. Thông tin các facebook trên đưa ra hoàn toàn là bịa đặt với mục đích xấu.

Trước đó mấy ngày, CA tỉnh Thanh Hóa cũng đã phát đi cảnh báo về về việc một tài khoản facebook liên tục đăng tải bài viết về một hoàn cảnh khó khăn để kêu gọi từ thiện, tuy nhiên nhân vật trong bài viết không có thực ở địa phương. Cụ thể, CA huyện Hà Trung và CA TP Thanh Hóa đã phát hiện một tài khoản facebook có tên "Nguyễn Phương Nga" liên tục đăng tải bài viết trên nhiều hội nhóm để kêu gọi ủng hộ cho trường hợp bố đơn thân bị ung thư máu tên là Đ.M.H. và con gái 19 tháng tuổi Đ.D.L. bị bỏng nặng, sống tại xã Hà Long, huyện Hà Trung có dấu hiệu lợi dụng từ thiện để lừa đảo. Qua công tác xác minh chính quyền địa phương và CA xã Hà Long khẳng định trên địa bàn không có trường hợp 2 bố con Đ.M.H. như các bài viết đăng tải trên facebook "Nguyễn Phương Nga".

Hẳn mọi người còn nhớ câu chuyện xúc động về một bác sỹ Khoa hy sinh sự sống của bố nhường máy thở cho một bệnh nhân Covid-19 năm 2021. Cụ thể, tối 7-8, tài khoản mạng xã hội facebook “Trần Khoa” đã đăng tải nội dung “bác sĩ” này đã rút ống thở người nhà bị Covid-19 để nhường cho sản phụ song thai đang điều trị cùng phòng tại một BV ở TP Hồ Chí Minh. Câu chuyện được hàng loạt tài khoản facebook khác chia sẻ và lấy đi nước mắt của không ít người tham gia mạng xã hội. Tuy nhiên, ngày 8-8, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã vào cuộc kiểm tra, xác minh và khẳng định câu chuyện này là hư cấu, bịa đặt. Cùng thời điểm, một số thông tin cho rằng vụ “bác sĩ” Trần Khoa liên quan đến nhóm “Quỹ 82” (thường được gọi là “nhà 82”) với những câu chuyện xúc động về bệnh tật, tình cảm gia đình được chia sẻ thường xuyên trên facebook nhằm kêu gọi tài trợ.

Cùng thời điểm với “bác sỹ Khoa”, CA huyện Gia Lâm, TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 3 tháng đối với Ngân "Gốm" (tức Đỗ Thị Kim Ngân, 36 tuổi; trú huyện Gia Lâm) để làm rõ hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", quy định tại điều 174 Bộ Luật Hình sự. Khá nổi tiếng trên mạng xã hội, Ngân "Gốm" lập nhiều tài khoản facebook như "Ngân Gốm", "Đỗ Thị Kim Ngân Paula"... để livestream (phát trực tiếp), rao bán các sản phẩm từ gốm và nhiều hàng hóa khác rồi chiếm đoạt tài sản. Đặc biệt, Ngân "Gốm" còn livestream kêu gọi từ thiện, cứu trợ các vùng gặp thiên tai, khó khăn. Sau khi nhận được tiền quyên góp từ các nạn nhân, Ngân cắt liên lạc rồi sử dụng số tiền lừa đảo để chi tiêu cá nhân.

Hành vi trục lợi không thể chấp nhận

Với sự phát triển của mạng xã hội, những hội, nhóm quy tập những thành viên có chung mục đích, sở thích xuất hiện ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, hiệu ứng dây chuyện cũng như hiệu ứng đám đông thường được phát huy tối đa trong các các hội, nhóm này. Đây cũng là những mảnh đất màu mỡ để các đối tượng xấu lợi dụng dựng lên các chiêu trò, xây dựng những những câu chuyện xúc động, tang thương để kêu gọi từ thiện. Không chỉ sử dụng các facebook cá nhân, các đối tượng còn xây dựng các fanpage để dễ bề hoạt động. Theo đó, chỉ trong vài tháng đầu năm 2021, lực lượng CA trong cả nước đã liên tiếp phát hiện, xử lý các đối tượng quản trị các trang Fanpage Facebook hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn tương tự như trên. Điển hình như Fanpage “Chia sẻ vì người nghèo”, “Hỗ trợ trẻ em”, “Quỹ bảo trợ trẻ em”, “Phật tại tâm”, “Chia sẻ yêu thương”, “Kết nối yêu thương”, “Quan thế âm bồ tát”...

Việc kêu gọi từ thiện để chiếm dụng không chỉ là hành vi trục lợi trên nỗi đau, khó khăn, hoạn nạn của người khác mà nó còn làm mất niềm tin giữa con người với nhau, khiến cho người ta nghi ngờ lòng tốt và làm giảm tính lương thiện trong mỗi người. Đồng thời, việc kêu gọi từ thiện để lừa đảo này cũng là hành vi vi phạm pháp luật.